Tóm tắt

Ý thức cá nhân và việc thể hiện cái tôi trong văn chương trung đại chủ yếu xuất phát từ tài năng của người nghệ sĩ. Với nhà nho tài tử Tản Đà, sự thức tỉnh về con người cá nhân ngoài yếu tố tài năng, còn được hoàn cảnh xã hội tạo điều kiện, trong đó việc tiếp xúc với phương Tây là nhân tố quan trọng nhất. Tản Đà là người đầu tiên đưa cái tôi hữu thể, đưa con người thực của chính mình vào văn xuôi tự sự, điều này khiến nhà thơ được đánh giá là người mở đầu cho văn học lãng mạn Việt Nam. Bài viết này làm rõ cơ chế xác lập quan niệm con người cá nhân thông qua việc phân tích điều kiện, hoàn cảnh, các yếu tố quy định sự hình thành quan niệm con người cá nhân và mô tả các biểu hiện của nó trong sáng tác của Tản Đà - nhà nho tài tử đầu thế kỷ XX.