Tóm tắt

Thực hành liêm chính trong đạo làm quan của người xưa biểu hiện ở nhiều phương diện: trước hết bản thân phải gương mẫu tuân thủ kỉ cương của triều đình, sống liêm khiết, chính trực, ngoài ra còn phải thể hiện ở việc hành sự công bằng, chí công vô tư, dốc lòng phụng sự triều đình nhưng luôn hướng đến lợi ích của muôn dân theo hướng không phiền hà, sách nhiễu. Soi chiếu trong lịch sử Việt Nam thời Nguyễn, Thái sư Trương Đăng Quế (1793-1865) là một trường hợp điển hình đã thể hiện rõ việc thực hành liêm chính theo tinh thần: suốt đời phụng sự việc công, luôn coi việc “khoan giản” là mục đích “chăn dân”; bản thân thì chính trực, vô tư, không ham phú quý, không coi trọng danh lợi. Bài viết này phân tích các khía cạnh thể hiện việc thực hành liêm chính của Trương Đăng Quế từ nhận thức đến hành động, từ đó góp phần lí giải rõ hơn vì sao ông lại được hậu thế tôn vinh là vị liêm quan tiêu biểu dưới triều Nguyễn.